14.02.2024. Πρόσκληση στο 6ο Φεστιβάλ Ρητορικής: «Σκέφτομαι… Εκφράζομαι… Επικοινωνώ… Μιλώντας για τις αξίες ζωής»

Published on by admin

Το Ινστιτούτο Ρητορικών και Επικοινωνιακών Σπουδών Ελλάδας (ΙΡΕΣΕ) σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Α/θμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας, Δ΄ Αθήνας, Ανατολικής Αττικής και Πειραιά, δια των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων,  διοργανώνουν το 6Ο Μαθητικό Φεστιβάλ Ρητορικής Τέχνης, στο πλαίσιο του προγράμματος «Παιχνίδια Ρητορικής Τέχνης στο Σχολείο: Σκέφτομαι… Εκφράζομαι… Επικοινωνώ: Μιλώντας για τις αξίες ζωής». Στο Φεστιβάλ καλούνται να συμμετάσχουν μαθητές και μαθήτριες των Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων από δημοτικά σχολεία των παραπάνω Διευθύνσεων. Το Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 21 Απριλίου 2024 στους χώρους της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος (Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος).

Το Φεστιβάλ αποτελεί συνέχεια επιμορφωτικού σεμιναρίου για εκπαιδευτικούς που διοργάνωσαν οι τέσσερις Διευθύνσεις Α/θμιας Εκπαίδευσης, δια των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων, σε συνεργασία με το Ι.Ρ.Ε.Σ.Ε., σχετικά με το πρόγραμμα «Παιχνίδια Ρητορικής Τέχνης στο Σχολείο: Σκέφτομαι… Εκφράζομαι… Επικοινωνώ», εγκεκριμένο από το Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. για το σχολικό έτος 2023-2024, με αρ. πρ. Φ.1/ΓΜ/39709 ΙΕΠ/127985/Δ7. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Ι.Ρ.Ε.Σ.Ε.

Στόχος του Φεστιβάλ είναι η ανάπτυξη των επικοινωνιακών δεξιοτήτων των μαθητών/ τριών χάρη στην καλλιέργεια του προφορικού λόγου μέσα από τη νοηματική και ερμηνευτική ανάγνωση κειμένων, τη σαφή και ζωντανή έκφραση ιδεών και την ανάπτυξη της επιχειρηματολογικής ικανότητας. Πρόκειται για δεξιότητες ζωής που προϋποθέτουν την εξοικείωση με την έκθεση σε ανοιχτό ακροατήριο και την καλλιέργεια της κριτικής και αποκλίνουσας σκέψης. Ταυτόχρονα, πρόκειται για βασικές δεξιότητες που χαρακτηρίζουν κάθε ενεργό πολίτη. Στην ηλικία αυτή ο αυθορμητισμός των παιδιών αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα, αφού η ζωντάνια, η φρεσκάδα και η φαντασία αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα του λόγου τους, ο οποίος μέσω του προγράμματος αυτού μπορεί να ασκηθεί και να οργανωθεί.

Οι μαθητές/τριες μπορούν να συμμετάσχουν στις εξής κατηγορίες: α) νοηματικής ανάγνωσης (μαθητές/ήτριες των Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων) β) αυθόρμητου λόγου  (μαθητές/ήτριες των Δ΄, Ε και ΣΤ΄ τάξεων), γ1) επιχειρηματολογία μέσα από το ρητορικό παιχνίδι «Υπερασπίζομαι τις αξίες μου με επιχειρήματα» (μαθητές/ήτριες αποκλειστικά της Ε΄ τάξης), γ2} επιχειρηματολογία μέσα από το ρητορικό παιχνίδι «Η συζήτηση της γυάλας των αξιών» (μαθητές/ήτριες αποκλειστικά της  Στ΄ τάξης).

Στην παρούσα φάση εκδηλώνεται ενδιαφέρον από τους/τις εκπαιδευτικούς για συμμετοχή των μαθητών/τριών τους στο Φεστιβάλ, χωρίς να δηλώνονται τα ονόματα συγκεκριμένων παιδιών και η κατηγορία στην οποία θα συμμετάσχουν. Στα σχολεία που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον, θα αποσταλεί αναλυτικότερη φόρμα συμμετοχής, με όλες τις λεπτομέρειες.

ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

  1. Δικαίωμα συμμετοχής στο Φεστιβάλ Ρητορικής Τέχνης έχουν μαθητές/ήτριες των Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων του Δημοτικού, όλων των δημόσιων και ιδιωτικών δημοτικών σχολείων των παραπάνω Διευθύνσεων Α/θμιας Εκπαίδευσης.
  2. Κάθε μαθητής/τρια έχει δικαίωμα να συμμετέχει σε μία μόνο από τις τέσσερις  παραπάνω κατηγορίες.
  3. Ο μέγιστος αριθμός συμμετοχών ανά κατηγορία και ανά τάξη για κάθε σχολείο ορίζεται έως 2 μαθητές/ήτριες για κάθε κατηγορία

Στην Ε΄ τάξη οι μαθητές/ήτριες, εκτός από τη νοηματική ανάγνωση, μπορούν να συμμετάσχουν είτε στον αυθόρμητο λόγο είτε, εναλλακτικά, στην επιχειρηματολογία, στο ρητορικό παιχνίδι «Υπερασπίζομαι τις αξίες μου με επιχειρήματα». Έτσι, ο μέγιστος δυνατός αριθμός μαθητών/τριών για κάθε σχολείο (ενδεικτικά υπολογίζοντας δύο τμήματα ανά τάξη) δεν μπορεί να ξεπερνάει τους/τις 14:

Τάξη με 2 τμήματα Κατηγορία
Δ, έως 4 παιδιά, από 2 σε κάθε κατηγορία Νοηματική Ανάγνωση Αυθόρμητος λόγος
Ε, έως 4 παιδιά, από 2 σε κάθε κατηγορία Νοηματική ανάγνωση Αυθόρμητος λόγος ή επιχειρηματολογία – ρητορικό παιχνίδι «Υπερασπίζομαι τις αξίες μου με επιχειρήματα»
Στ, έως 6 παιδιά, από 2 σε κάθε κατηγορία Νοηματική ανάγνωση Αυθόρμητος λόγος Επιχειρηματολογία- ρητορικό παιχνίδι «Η συζήτηση της γυάλας των αξιών»

Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότερα τμήματα ανά τάξη αυξάνεται αντίστοιχα ο αριθμός των παιδιών που συμμετέχουν κατά κατηγορία.

  1. Ενδεικτικά θέματα για τις κατηγορίες του αυθόρμητου λόγου και της επιχειρηματολογίας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφόρμηση περιλαμβάνονται στη συνημμένη ενδεικτική θεματολογία.

Κατηγορίες (σύντομη περιγραφή:

Νοηματική ανάγνωση: Κάθε παιδί θα διαβάσει ένα σύντομο κείμενο της αρεσκείας του, το οποίο θα αναδεικνύει κάποια από τις ανθρώπινες αξίες (π.χ. φιλία, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη κ.ά.) ή τον ρόλο που διαδραματίζουν οι αξίες στις επιλογές των ανθρώπων και στη ζωή. Το κείμενο μπορεί να είναι απόσπασμα παραμυθιού, λογοτεχνικού, θεατρικού έργου, φιλοσοφικού κειμένου για παιδιά, ποίημα κ.ά., που δεν θα ξεπερνά τις 10-12 σειρές και σε κάθε περίπτωση δεν θα ξεπερνά τη χρονική διάρκεια των δύο λεπτών (2΄).

Αυθόρμητος λόγος: Κάθε παιδί παρουσιάζει μία σύντομη αυθόρμητη ομιλία συνολικής διάρκειας 1½-2 λεπτών. Τα θέματα θα είναι λέξεις και σύντομες φράσεις που παραπέμπουν στον κόσμο των αξιών, ώστε οι μαθητές/ήτριες να σκεφτούν και να μιλήσουν γι’ αυτές. Πριν την έναρξη της ομιλίας τους, θα δίνεται μισό λεπτό για την οργάνωση της σκέψης τους. Επιδιώκεται να παράγουν προφορικά ένα κείμενο με αφορμή τη φράση που θα τους δοθεί, το οποίο θα μεταφέρει ένα σαφές νόημα και θα αποδίδεται με φυσικότητα και ζωντάνια. Η φράση που θα δοθεί ως έναυσμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε σημείο της ομιλίας που θα παρουσιάσουν τα παιδιά (αρχή, μέση, τέλος). Η επιλογή των θεμάτων στην κατηγορία αυτή θα γίνει με τη διαδικασία της κλήρωσης, η οποία θα πραγματοποιείται δημόσια κατά τη διάρκεια διεξαγωγής του 6ου Φεστιβάλ. Οι μαθητές/τριες επιλέγουν επιτόπου δύο θέματα, τυχαία, και αναπτύσσουν όποιο από αυτά προτιμούν περισσότερο.

Επιχειρηματολογία μέσα από το ρητορικό παιχνίδι «Υπερασπίζομαι τις αξίες μου με επιχειρήματα»: Τα παιδιά (Ε΄ τάξης) καλούνται να επιχειρηματολογήσουν για ένα (1’) με δύο λεπτά (2΄) στο πλαίσιο μιας ομιλίας για θέματα αξιών υποδυόμενοι/ες τα κεντρικά πρόσωπα αντίστοιχων σεναρίων με στόχο την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και την αιτιολόγηση αξιακών επιλογών.

Επιχειρηματολογία μέσα από το ρητορικό παιχνίδι «Η συζήτηση της γυάλας των αξιών» Οι μαθητές/ήτριες (Στ΄ τάξης) καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με επιλογές διαφορετικών αξιών για την αντιμετώπιση διαφόρων περιστατικών που προκύπτουν στη ζωή, βάσει σεναρίων που έχουν δοθεί. Τους δίνεται η δυνατότητα να μιλήσουν δύο φορές με τυχαία σειρά, παίρνοντας τον λόγο χωρίς να επικαλύψουν ή διακόψουν άλλον/η ομιλητή/ήτρια. Η διάρκεια ομιλίας κάθε φορά είναι 1΄-2΄. Στη διάρκεια των τοποθετήσεών τους είναι σημαντικό να πάρουν θέση σε σχέση με το εκάστοτε πρόβλημα και να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους με επιχειρήματα, τα οποία παραπέμπτουν σε αξίες ζωής. Αφού τοποθετηθούν από δύο φορές, ο/η τελευταίος/α ομιλητής/τρια θα κλείσει τη συζήτηση, καταλήγοντας σε ένα συμπέρασμα. Στην ενδεικτική θεματολογία που επισυνάπτεται περιλαμβάνονται σενάρια, τα οποία προτείνουν κάποιες αξιακές επιλογές, οι οποίες είναι ενδεικτικές και σε καμία περίπτωση περιοριστικές.

Αναλυτική περιγραφή των κατηγοριών, πληροφορίες και διευκρινίσεις για την προετοιμασία των παιδιών, το περιεχόμενο, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη διάρκεια της συμμετοχής σε κάθε κατηγορία, στο επισυναπτόμενο έντυπο με τίτλο «Αναλυτικές Οδηγίες Συμμετοχής, Φεστιβάλ 2024»

Επισημαίνεται ότι ο αριθμός των συμμετεχόντων/ουσών μαθητών/τριών θα είναι περιορισμένος, δεν υπάρχει η δυνατότητα να παρευρεθούν άλλοι/ες μαθητές/ήτριες πέραν αυτών που λαμβάνουν μέρος σε κάποια από τις κατηγορίες του φεστιβάλ.

Όλοι/ες οι μαθητές/ήτριες που θα συμμετάσχουν, καθώς και οι υπεύθυνοι/ες εκπαιδευτικοί τους θα λάβουν Έπαινο Συμμετοχής.

Το ακριβές πρόγραμμα του Φεστιβάλ θα ανακοινωθεί το αργότερο μία εβδομάδα πριν τη  διεξαγωγή του μετά την οριστικοποίηση των συμμετοχών.

Παρακαλούνται οι κ.κ. Διευθυντές/ντριες των σχολικών μονάδων να ενημερώσουν σχετικά τους/τις εκπαιδευτικούς.